එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් රටවල් හතකට නව බදු පනත් ක්‍රියාත්මක කරන බවට නිල ලිපි යොමු කර ඇත. මෙම ලැයිස්තුවට ශ්‍රී ලංකාවද ඇතුළත් වන අතර, අගෝස්තු 1 වැනිදා සිට එක්සත් ජනපදයට ආනයනය වන භාණ්ඩ මත 30% බද්දක් අය කෙරේ.
බදු ලැයිස්තුව සහ බලපෑම
මෙම තීරණය ශ්‍රී ලංකාව, පිලිපීනය, ඇල්ජීරියාව, ඉරාකය, ලිබියාව, මෝල්ඩෝවා සහ බෘනායි යන රටවල් හත සමග වෙළඳ සබඳතා නවතම තත්ත්වයට ගෙන ඒමේ කොටසක් ලෙස ට්‍රම්ප් පරිපාලනය පවසයි.
- ශ්‍රී ලංකාව: ඇඳුම්, තේ, රබර්, ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග වැනි ආනයනික භාණ්ඩ මත 30% බද්ද
- අනෙකුත් රටවල්: ගාස්තු අනුපාත 20%-30% අතර පරාසයකින් අය කෙරේ
හේතු සහ ආර්ථික බලපෑම
ට්‍රම්ප් පවසන්නේ මෙම ගාස්තු “එක්සත් ජනපදය සමග පවතින වෙළඳ හිඟය (ආනයන > අපනයන) නිවැරදි කිරීම” සඳහා බවයි. ඔහුගේ අදහස වන්නේ:
- අමෙරිකානු නිෂ්පාදනය ප්‍රවර්ධනය කිරීම: විදේශීය සමාගම් එක්සත් ජනපදය තුළ නිෂ්පාදන ඒකක පිහිටුවීමට පොළඹවන ලෙස බලපෑම් කිරීම.
- රැකියා අවස්ථා: එරට රැකියා වෙළඳපොළ ශක්තිමත් කිරීම.
කෙසේවෙතත්, ආර්ථික විශ්ලේෂකයින් අනතුරු අඟවන්නේ මෙම බදු ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටවල අපනයන ආර්ථිකයට බරපතල බලපෑමක් ඇති කළ හැකි බවයි. එමෙන්ම, ඇමරිකානු පාරිභෝගිකයින්ට භාණ්ඩවල මිල ඉහළ යාමේ අවදානමක්ද පවතී.
ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රතිචාරය
ශ්‍රී ලංකා රජය මෙම තීරණය පිළිබඳව තවමත් නිල ප්‍රතිචාරයක් ලබා ඩී නැත. කෙසේවෙතත්, වෙළඳ අමාත්‍යාංශය සහ අපනයනකරුවන් සාකච්ඡා මාර්ගයෙන් බදු අඩු කර ගැනීමට උත්සාහ දරන බව දන්වා ඇත.
“මෙය අපනයන ආර්ථිකයට බරපතල අභියෝගයක් වනු ඇත. කෙසේවෙතත්, අපි එක්සත් ජනපදය සමග සාකච්ඡා කිරීමට සූදානම් වී සිටිමු.”
— ශ්‍රී ලංකා වෙළඳ සංවිධානයේ ප්‍රකාශය
ඉදිරි පියවර
මෙම බදු පනත් 2025 අගෝස්තු 1 සිට ක්‍රියාත්මක වන අතර, එයට පෙර ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටවලට අවසන් වෙළඳ සාකච්ඡා කිරීමට අවස්ථාව ලබා දී ඇත. ට්‍රම්ප් පවසා ඇත්තේ “ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඇමරිකානු නිෂ්පාදන වෙනුවෙන් බදු ඉහල නැංවීම ප්‍රතිචාරය තවත් ඉහළ නංවනු ඇත” යන්නයි.
මෙම තීරණය ගෝලීය වෙළඳ යුද්ධයේ නව පරිච්ඡේදයක් ඇරඹීමට හේතු විය හැකි බව ආර්ථික විද්‍යාඥයින් අනාවැකි පල කරයි.
